Het moest vooral een debat worden waarbij de partijen op zoek gingen naar raakvlakken. Wat dat betreft was het zzp-verkiezingsdebat, georganiseerd door ZZP Nederland, Zelfstandigen Bouw en MKB Belangen, bijzonder geslaagd. De partijen bleken het op veel punten met elkaar eens. Vooral over ‘wat’ er nodig is. De verschillen zitten hem meer in het ‘hoe’…
Het kon niet onbesproken blijven. Maar liever wilden zzp-woordvoerders van de politieke partijen de letters D B A niet uitspreken. Ze stonden voor alles wat mis was met het zzp-debat. Want de zelfstandige zielenpiet – zoals host van de avond Paul Laseur (BNR radio) grapte – maakt slechts zo’n 15% van de groep zzp’ers uit, maar bepaalt wel de toon van de zzp-discussie.
Maarten Post, ZZP Nederland: “De zzp’er heeft nu een slecht imago door een relatief klein probleem. Pieter Heerma (CDA) vindt dat overigens een groot probleem: “De zzp-baantjes beconcurreren werknemers, de markt wordt kapot gemaakt en het zzp-schap wordt uitgehold.” Erik Ziengs (VVD) voert liever een andere discussie: “We moeten het gewoon makkelijker maken om mensen aan te nemen, dan los je het probleem met die groep aan de onderkant van de zzp-groep op.”
D66: 200 miljoen voor vrijwillige AOV
Steven van Weyenberg (D66) kondigde tijdens de avond aan dat hij 200 miljoen wil vrijmaken voor een betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. Met een collectieve regeling, uitgevoerd door het UWV moet het goedkoper en daarmee aantrekkelijker worden voor zzp’ers om zich te verzekeren. Van Weyenberg: “We willen verleiden, niet verplichten.” Heerma (CDA) ziet liever dat iedereen verplicht verzekerd is en dat er een acceptatieplicht voor verzekeraars komt.” Mei Li Vos (PvdA) is ook voor een verplichte AOV: “De premie wordt pas dragelijk als zowel de consultant als de bouwvakker meedoen. Anders ligt de rekening óf bij de werknemer óf bij andere zelfstandigen.” Alleen Ziengs (VVD) vindt dat de keuze helemaal bij de zzp’er moet liggen.
Pensioenpotje
Moeten zelfstandigen vrij zijn in het regelen van hun pensioen of moet de overheid erop toezien dat zzp’ers collectief sparen voor hun oude dag? Ook op pensioengebied is Vos (PvdA) voor een verplichte verzekering: “Als iedereen meedoet met de pot is het goedkoper en efficiënter.” Ziengs schiet, naar eigen zeggen, in de kramp van woorden als ‘collectiviteit’ en ‘verplicht’. “We hebben AOW. Je moet je kunnen aansluiten bij een Pensioenfonds maar wel vrijwillig.” Heerma (CDA) wil de zelfstandigenaftrek koppelen aan de pensioenopbouw “De aftrek was daar in eerste instantie ook voor bedoeld – dat zelfstandigen dan zelf hun verzekeringen zouden regelen.” Malik Alkaya (SP) is voor een opt-out regeling: “Zzp’ers verplichten tenzij ze kunnen aantonen dat ze het goed geregeld hebben.” Volgens CDA en D66 woordvoerders moet het een potje zijn dat je ook kunt meenemen. Van Weyenberg (D66): “Je moet bij het Pensioenfonds kunnen blijven als je als werknemer zelfstandige wordt.” Hij erkent wel dat het vertrouwen in het pensioenstelsel onder druk ligt. “Bij de Pensioenfondsen staat het water aan de lippen. Het wordt niet als een prettige plek gezien om in te beleggen.”
Charles Verhoef, van Zelfstandigen Bouw, stelt voor dat zzp’ers zelf de regie krijgen over hun inkomensreserves. Eén flexibel potje waarmee zelfstandigen fiscaal vriendelijk een reserve kunnen opbouwen voor het afdekken van inkomensrisico’s: arbeidsongeschiktheid, pensioen en bedrijfscalamiteiten maar ook scholingskosten. “Want Zelfstandigen willen graag hun voorzieningen regelen maar wel in eigen beheer.” De meeste partijen zien wel iets in het plan, maar willen het eerst verder onderzoeken.
Maarten Post van ZZP Nederland is tevreden over het debat: “We hadden de partijen de opdracht gegeven eens op zoek te gaan naar overeenkomsten in plaats van de verschillen. Dat is gelukt, de politici zaten aardig op één lijn.” Met dit zzp-debat hoopt hij dat de besproken onderwerpen een thema een belangrijke plek aan de formatietafel krijgen.
