Volgens het CDA moeten we de scheefheid op de arbeidsmarkt aan de voorkant aanpakken en niet aan de achterkant blijven sleutelen. Daarom kiest de partij voor een verplichte collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen.
Verplichte collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering
Jullie willen een verplichte collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering?
“Onze arbeidsmarkt kent een aantal problemen. Zo durven MKB’ers geen personeel meer aan te nemen vanwege de twee jaar loondoorbetaling bij ziekte. Een ander probleem is dat veel werknemers er niet tussenkomen op de arbeidsmarkt en genoodzaakt zijn om als schijnzelfstandige onverzekerd aan de slag te gaan. Wij willen onze arbeidsmarkt eerlijker maken. Door enerzijds de loondoorbetalingsplicht van de werkgever bij ziekte te verkorten naar 8 weken zodat hij weer personeel durft aan te nemen. Aan de andere kant door het introduceren van een basisverzekering van loondoorbetaling bij ziekte voor álle werkenden, dus ook voor zzp’ers. Dit betekent een verzekeringsplicht voor zzp’ers maar ook een acceptatieplicht voor verzekeraars die nu zzp’ers te vaak kunnen weigeren.”
Hoe moet zo’n basisverzekering eruit gaan te zien?
“De basisverzekering moet worden vormgegeven langs de lijn van ons zorgverzekeringsstelsel. Wat betekent: privaat uitvoeren maar publiek waarborgen. Dus de regels – ook de acceptatieplicht – worden publiek geregeld. Ondanks dat het een basisverzekering is, dus voor alle werkenden, zul je wel verschil moeten maken tussen werknemers en zzp’ers. Ik stel me voor dat je de uitkering voor werknemers koppelt aan het laatstverdiende loon. Bij zzp’ers moet je dan uitgaan van een nominaal bedrag.”
Zelfstandigenaftrek koppelen aan pensioenopbouw
Het CDA wil de zelfstandigenaftrek koppelen aan pensioenopbouw.
“Nederland heeft een heel mooi pensioenstelsel waarbij solidariteit tussen generaties goed geregeld is en heel veel mensen een goed pensioen kunnen opbouwen. Voor zelfstandigen geldt dat de zelfstandigenaftrek ooit is ingevoerd om een aantal zaken goed te kunnen regelen, zoals dat pensioen. Toch zien we dat dit bij een aantal zelfstandigen, zeker schijnzelfstandigen, een probleem is. Het CDA stelt voor dat je alleen de volledige aftrek krijgt als je íéts doet aan pensioenopbouw. Dat kan op verschillende manieren, zoals via banksparen.”
(Aanvulling op het gesprek) Hoe ziet deze oplossing er concreet uit?
“Waardeopbouw binnen de onderneming kan een hele goede vorm van pensioenopbouw zijn, maar kent ook een vorm van onzekerheid. In tijden van crisis of als de onderneming het helaas niet redt, is de pensioenopbouw binnen de onderneming ook verloren. Daarom stellen wij voor dat de laatste € 1.000 aan zelfstandigenaftrek alleen beschikbaar is voor zzp’ers die minimaal € 1.000 inleggen voor hun pensioen. Dat kan bijvoorbeeld bij een verzekeraar of door banksparen. Daarnaast behoudt de zzp’er alle vrijheid om naar eigen inzicht meer pensioen op te bouwen óf op andere manieren voor de oude dag te sparen, zoals binnen de onderneming of door de eigenwoningschuld eerder af te lossen. De winst van een ondernemer is in eerste instantie een verdienste van zijn arbeid om nu van te leven, dus de verplichting om ook enig extern pensioen op te bouwen, geldt pas vanaf een winst van € 20.000 per jaar. Deze regeling geldt overigens voor alle zelfstandigen, met én zonder personeel.”
Wet DBA moet anders, maar niet terug naar de VAR
Jullie zijn tegen de Wet DBA, terug naar de VAR?
“De Wet DBA functioneert niet. Enerzijds omdat echte zzp’ers de kans ontnomen wordt om hun werk te doen. Anderzijds omdat er bij schijnzelfstandigheid niet wordt gehandhaafd. Er moet snel iets komen ter vervanging van de Wet DBA. Voor het CDA is dat niet terugkeren naar de oude VAR. Want dan blijft het probleem bestaan dat er niet gehandhaafd wordt. En dat handhaven is juist nodig voor echte zzp’ers zodat hun markt niet verstoord wordt.”
Moeten we de het mededingingsrecht verlichten zodat zelfstandigen collectief tarieven kunnen afspreken?
“De scheefheid op de arbeidsmarkt moet je aan de voorkant van de arbeidsmarkt aanpakken en niet aan de achterkant blijven sleutelen. Anders krijg je het waterbedeffect: je gaat iets doen aan zzp’ers, waardoor payrolling opeens opkomt. Dan is de echte ondernemer z’n opdrachten kwijt en worden schijnzelfstandigen payrollers. Ik vind wel dat zzp’ers zich in de polder moeten gaan roeren. Hier worden heel veel afspraken gemaakt en daarom is het goed dat een aantal zzp-vertegenwoordigers / organisaties zich daar mee gaan bemoeien. Maar bij collectieve afspraken voor cao’s moet je je afvragen: is het bedoeld om zzp’ers te helpen of om ze buiten te sluiten? Wat betreft het mededingingsrecht: je gaat er daarmee vanuit dat zzp’ers geen ondernemers zijn maar een ander soort werknemers. Ik weet niet of dat de meest heilzame weg is om deze discussie te voeren.”
