Voor GroenLinks zijn zelfstandigen mensen die daar bewust voor kiezen maar het niet allemaal even breed hebben. Daarom moet de zelfstandigenaftrek behouden blijven en de MKB-winstvrijstelling worden afgeschaft. Verder willen ze een verplicht arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers, betaald door de overheid.
Dé zzp’er bestaat niet, moeten zelfstandigen volgens jullie beschermd worden of redden ze het prima zelf?
“Wij denken op de eerste plaats aan de zzp’ers die kiezen voor het vrije ondernemerschap maar het niet allemaal even breed hebben. Die willen we in de gelegenheid stellen om dat ondernemerschap voort te kunnen zetten. Zoals bijvoorbeeld mensen in de journalistiek of de creatieve beroepen. Dat is een verschil met de SP die zzp’ers vooral als gedwongen zelfstandigen ziet of partijen als D66 en VVD die eerder het beeld van de succesvolle consultants voor ogen hebben.”
Jullie vinden dat er een collectieve verzekering voor arbeidsongeschiktheid moet komen, die betaald moet worden door de overheid.
“Het mag niet zo zijn dat wanneer je als zzp’er arbeidsongeschikt raakt, je dan direct in de bijstand belandt. Maar een groot deel van de zzp’ers kan zichzelf nu niet verzekeren. Omdat het onbetaalbaar is, of omdat ze geweigerd worden bij verzekeraars. Wij vinden het belangrijk dat alle werkenden verzekerd zijn voor arbeidsongeschiktheid. Daarom moet er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering komen die betaald wordt door de overheid. Op die manier kun je uiteindelijk hogere kosten voorkomen, want wanneer deze mensen ziek worden zonder verzekering worden ze misschien wel jarenlang afhankelijk van de bijstand.”
Geldt dit specifiek voor zzp’ers of voor alle zelfstandigen?
“Dit geldt voor álle zelfstandigen (IB-ondernemers, dga’s en alle werkenden met resultaat uit overige werkzaamheden). Onze maatregel is conform het voorstel in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek ZZP’ers vormgegeven, waarin deze groepen worden genoemd. Het is dus breder dan alleen zzp’ers. Het is ook op deze manier meegenomen in de CPB-doorrekening.”
Aanpassing belastingen
In jullie programma staat: “In samenhang met fiscale faciliteiten komt er voor zzp’ers een verplichte collectieve basisvoorziening”, wat bedoelen jullie daar precies mee?
“Er zijn verschillende faciliteiten voor zzp’ers. Wij willen vooral de faciliteiten die kleine zzp’ers nodig hebben, die vaak niet makkelijk rond kunnen komen, behouden. Dus de zelfstandigenaftrek, die behouden wij. Aan de andere kant zeggen wij, zzp’ers die heel veel verdienen, daarvoor mogen die fiscale faciliteiten wel minder worden. Dus de MBK-winstvrijstelling, die schaffen wij af.”
Dus de zelfstandigenaftrek moet volgens jullie behouden blijven?
“Over de zelfstandigenaftrek kan ik kort zijn: GroenLinks wil die behouden. Want het is een aftrek voor allerlei kosten die werknemers ook hebben maar dan betaald worden door de werkgever.”
“Pensioen moet eigen keuze blijven”
Veel zzp’ers bouwen geen pensioen op bij een Pensioenfonds, moet dat ook collectief worden geregeld?
“Anders dan arbeidsongeschiktheid is pensioen natuurlijk iets dat je kunt voorzien. Je weet wanneer je op de leeftijd komt dat je van je pensioen wilt gaan genieten. Daarom willen wij het niet verplichten om je te verzekeren voor je pensioen. Dat moet een eigen keuze blijven. Wat we wél doen is dat we het aantrekkelijker maken om te sparen voor het pensioen. Zodat iedereen die dat wil, bovenop de AOW een aanvullende verzekering kan regelen. Overigens wil Groenlinks de AOW verhogen.”
De Wet DBA: wat was goed, waar ging het mis?
“Het idee achter de Wet DBA is goed. Namelijk dat je voorkomt dat mensen gedwongen zelfstandige zijn of dat ze eigenlijk niet echt zelfstandige zijn. Schijnzelfstandigheid is iets wat GroenLinks echt wil aanpakken. Maar wat je nu ziet in de uitvoering van de Wet is dat veel mensen die met hart en ziel gekozen hebben voor het zzp-schap daar de dupe van worden. En dat het zo ingewikkeld gemaakt wordt dat veel opdrachtgevers maar afzien van het inhuren van zzp’ers. Dat moet niet en daarom vinden wij het goed dat nu extra de tijd is genomen om goed te kijken naar de uitvoering.”
Tarieven: niet opleggen, wel mogelijk maken om collectief afspraken te maken
Jullie zien dat niet elke zelfstandige makkelijk kan rondkomen, wat vindt GroenLinks van het reguleren van de tarieven voor zelfstandigen?
“We moeten dat niet van bovenaf opleggen. Want het is natuurlijk een vrij ondernemerschap. Maar als zzp’ers dat met elkaar besluiten en er afspraken over maken, is dat een collectief van onderop en dan vinden wij het wat anders.”
Om dat mogelijk te maken zou het mededingingsrecht aangepast moeten worden. Om de machtsverhouding tussen de inkopende grote werkgever en individuele zzp’ers te balanceren. Zijn jullie daar voorstander van?
“Ja, wij zijn daar voorstander van, want het is nu een scheef speelveld tussen de werkgever en zzp’er. Maar dat moet wel goed worden uitgewerkt en we moeten dan goed weten wat de precieze implicaties daarvan zijn.”
