Volgens zzp-woordvoerder van de SP Mahir Alkaya moet het speelveld tussen zelfstandigen en werknemers weer gelijk worden. “Je moet de kern van het probleem aanpakken: schijnzelfstandigheid moet financieel onaantrekkelijk worden.”
Volgens het IBO ZZP rapport zou de kloof tussen werknemers en zelfstandigen kleiner moeten, ook de SP wil een gelijk speelveld…
“Er zijn nog te veel mensen die liever in een vast dienstverband werken maar door hun werkgever in een zzp-achtige constructie worden gedwongen. Dat is schadelijk voor zowel die mensen als voor echte ondernemers. Want de grootste groep zzp’ers is gewoon vrijwillig ondernemer en zij moeten bij de aanpak van schijnzelfstandigheid niet de dupe worden. Door de financiële prikkel voor een werkgever om een zpp’er aan te nemen in plaats van een vaste medewerker weg te halen willen weer een gelijk speelveld creëren.”
Bijvoorbeeld door de zelfstandigenaftrek af te schaffen?
“Op dit moment loont het te veel voor werkgevers om vaste werknemers te ontslaan en zzp’ers aan te nemen. Wij willen die financiële prikkel wegnemen. Daarvoor richten we voorzieningen in zoals arbeidsongeschiktheid en pensioen. Om mensen te stimuleren daar daadwerkelijk gebruik van te maken willen we de zelfstandigenaftrek daaraan koppelen. Dus een voorwaardelijkheid systeem waarbij het beter regelen van sociale voorzieningen betekent dat je meer kunt aftrekken. Maar dat willen we geleidelijk doen, niet in een kabinetsperiode, zodat de zzp’ers hun prijzen daaraan kunnen aanpassen.”
Dus jullie zien graag dat meer zelfstandigen een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten?
“Ook hier is nu een ongelijk speelveld. Werknemers kunnen zich goedkoop via de WIA en UWV verzekeren, waar ook een acceptatieplicht is. Terwijl zzp’ers veel meer kwijt zijn aan premie en ook nog eens niet altijd geaccepteerd worden. Wij willen daarom de WIA ook openstellen voor zzp’ers. Nu hebben veel zzp’ers geen arbeidsongeschiktheidsverzekering en vallen ze bij problemen direct terug op familie of op de bijstand.”
En dan de oudedagvoorziening, de meeste zzp’ers zitten niet bij een Pensioenfonds, moet dat verplicht worden?
“Ik heb het idee dat het pensioenprobleem veel minder gevoeld wordt. Het pensioen zit bijvoorbeeld in een huis. Zzp’ers die ik spreek willen vooral zelf bepalen hoe ze hun oudedagsvoorziening regelen. Dat kan nu al via een lijfrenteverzekering waar je geen vermogensbelasting over betaalt. Wij willen het nog aantrekkelijker maken met een basis pensioenvoorziening, waar je je vrijwillig bij kunt aansluiten. We willen wel dat de AOW met 10% omhoog gaat, voor iedereen dus ook voor zzp’ers, maar niet dat je alleen daarvan moet rondkomen.”
(Aanvulling) Geldt deze koppeling van de zelfstandigenaftrek aan pensioen en arbeidsongeschiktheid specifiek voor zzp’ers, of voor álle zelfstandigen?
“We willen op dit punt geen onderscheid maken tussen zelfstandigen zonder en met personeel. Op termijn willen we de zelfstandigenaftrek voorwaardelijk maken en dat zal dan inderdaad ook voor zelfstandigen mét personeel gaan gelden.”
Naast de sociale voorzieningen, is het belangrijkste zzp-discussiepunt de Wet DBA, hoe denken jullie daarover?
“De Wet DBA laat zien dat je over dit soort ingrijpende maatregelingen heel goed moet nadenken voordat je ze invoert. We vinden dan ook dat er pas mag worden gehandhaafd zodra de overheid zijn eigen zaken op orde heeft. Je moet de kern van het probleem aanpakken: schijnzelfstandigheid moet financieel onaantrekkelijk gemaakt worden. Juridische verankering van de zelfstandige zónder schijnzelfstandigheid financieel onaantrekkelijk maken leidt alleen maar tot meer bureaucratie en hoge handhavingskosten.”
Wat vind je van de tendens dat er in cao’s steeds vaker afspraken worden gemaakt over de tarieven van zzp’ers?
“Daaruit blijkt al dat er een wantrouwen tegenover de werkgever is. Werknemers, die de onderhandelingen voeren, hebben blijkbaar het gevoel dat ze moeten concurreren met zzp’ers. Dat anders de werkgever zzp’ers hetzelfde werk laat doen en minder betaalt en dat werknemers dan tegenover zzp’ers die misschien wel ex-collega’s zijn komen te staan. Dus wat dat betreft juich ik deze noodmaatregel wel toe. Het is wel vreemd dat de zzp’ers zelf niet aan de onderhandelingstafel zitten.”
