De SP draagt kleine ondernemers een warm hart toe. Wij willen dat regelingen die alleen gericht zijn op het grootbedrijf ook rekening gaan houden met de positie van het midden- en kleinbedrijf en dus ook de zelfstandige. De groei van het aantal ZZP’ers in de afgelopen jaren zien wij niet als een probleem, maar wel als iets waar het beleid op aangepast moet worden.
Het grootste deel van degenen die voor zichzelf beginnen doet dat bewust en is ook een echte ondernemer, en hen wensen ze daar gewoon veel succes mee. Een deel wordt echter gedwongen, soms doordat ze ontslagen worden door hun werkgever en via de achterdeur met een Overeenkomst van Opdracht weer terugkomen, soms doordat mensen door het UWV of de sociale dienst wordt aangeraden als zelfstandige te beginnen terwijl ze helemaal geen business case hebben. Dat is onrechtvaardig, voor degenen die niet bewust voor het ondernemerschap kiezen, maar ook voor degenen die die keuze wel bewust hebben gemaakt.
Het zorgt ervoor dat het beeld van de echte zelfstandige gaat veranderen van iemand die heel bewust op eigen kracht vertrouwt naar iemand die niet aan de bak komt en dus maar voor zichzelf begint.
Het belang van zekerheid
De onrust die het afgelopen jaar is ontstaan door invoering van de wet DBA geeft aan hoe belangrijk zekerheid is voor ZZP’ers. Over grote veranderingen van regels moet je goed nadenken en daarom heeft de SP in de Tweede Kamer tegen deze wet gestemd. Wij vonden deze wet namelijk niet voldoende om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en geen verbeteringen, eerder verslechteringen, voor ZZP’ers bevatten. In de Eerste Kamer hebben wij wel voor deze wet gestemd omdat wij daar de toezegging van staatssecretaris Wiebes kregen dat modelovereenkomsten vooraf worden beoordeeld zodat zelfstandigen niet in onzekerheid zouden zitten.
Zekerheid staat bij de SP voorop, ongeacht of het nou ondernemers of werknemers zijn. Hoe je je leven leidt, staat of valt bij de vraag of je morgen nog een inkomen hebt. Daarom willen wij het gemakkelijker maken voor zelfstandigen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten en de garantie dat de Wet DBA goed werkt voordat er echt gehandhaafd wordt. Daarom willen wij niet dat het makkelijker wordt om mensen met een vast contract te ontslaan. Onzekerheid zorgt ervoor dat mensen slechter in hun vel zitten en slechter werk afleveren..
Wij willen juist naar een situatie waarin het vaste contract voor werknemers de norm is en je voor jezelf begint als je daar ook bewust voor kiest. We willen daarom zorgen voor een gelijk speelveld tussen werknemers en ZZP’ers. Opdracht- en werkgevers moeten hun keuze voor een werknemer of een ZZP’er niet baseren op alleen de prijs maar juist kijken welk verband het beste past bij het soort werk. We willen af van fiscale prikkels die dit tegenwerken.
De groei van het aantal ZZP’ers
Voor de SP is de toename van het aantal ZZP’ers op zichzelf geen probleem. Het zet ons stelsel van sociale zekerheid wel onder druk, omdat het grootste deel van de zelfstandigen geen pensioen opbouwt en niet tegen arbeidsongeschiktheid is verzekerd. Dat betekent dat zelfstandigen die in de problemen komen, terug moeten vallen op familie of de bijstand, terwijl dat kan worden voorkomen. ZZP’ers kunnen aanspraak maken op de zelfstandigenaftrek als zij aan het urencriterium kunnen voldoen. Wij willen dat ZZP’ers die aftrek gaan gebruiken voor pensioen en verzekering, waar die aftrekpost ook voor bedoeld is.
We willen dit in een aantal kabinetsperiodes doen, omdat een te snelle invoering de markt teveel zal verstoren.
Om het makkelijker te maken voor zelfstandigen zich tegen arbeidsongeschiktheid te verzekeren, willen wij de WIA verder open stellen voor zelfstandigen. Zo willen we voorkomen dat grote groepen zelfstandigen zich niet kunnen verzekeren vanwege de prijs of omdat ze vanwege hun medische geschiedenis worden geweigerd. Verder willen we dat er een basispensioenvoorziening komt waar alle zelfstandigen zich bij kunnen aansluiten. . ZZP’ers hoeven zich hier niet bij aan te sluiten als zij privaat een eigen voorziening treffen.
Open overheid
Te vaak horen wij nu dat zelfstandigen en het overige midden- en kleinbedrijf bijna niet voor overheidsopdrachten in aanmerking komen. Ondanks dat in de aanbestedingswet een verbod op het excessief clusteren van opdrachten staat, zijn er vaak nog onzinnige omzeteisen en worden vele verschillende opdrachten onnodig gebundeld. We hebben dit de afgelopen jaren gezien bij bijvoorbeeld de gerechtstolken. Daar slepen twee intermediairs voor tolkdiensten de opdrachten van de rijksoverheid binnen doordat alleen zíj in staat zijn aan de omzeteisen te voldoen. De tolken, zonder uitzondering ZZP’ers, houden hierdoor geen enkele onderhandelingsmogelijkheid over. Dat raakt aan het wezen van de zelfstandigheid van de ZZP’er en moet veranderen.
Wij willen dat de overheid zich een goed opdrachtgever betoont voor alle zelfstandigen en zich aan haar eigen regels houdt. Wat zij en andere groepen die bij de overheid niet aan opdrachten komen nodig hebben, is een breekijzer waarmee ondernemers onrechtmatigheden bij aanbestedingen kunnen aanvechten. Een Aanbestedingsautoriteit die ook individuele klachten behandelt is hiervoor onze oplossing.
