Het wetsvoorstel dat moet verduidelijken wanneer een opdrachtgever een zzp’er mag inhuren gaat vandaag in internetconsultatie. Dat betekent dat er meer details bekend zijn en iedereen vanaf erop mag reageren.
De zogenaamde Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden moet ondernemers een helder antwoord geven op de vraag wanneer een zzp’er een opdracht mag uitvoeren. De wet bestaat uit drie criteria en een rechtsvermoeden van werknemerschap. Wie ingehuurd wordt voor een uurtarief van €32,24 of minder kan – bij een gang naar de rechter – er vanuit gaan dat hij/zij in principe als werknemers gezien wordt.
Voorzitter Cristel van de Ven van Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) is ontevreden. “We hebben veel goede gesprekken gehad over dit voorstel”, vertelt ze. “Helaas is de uitkomst teleurstellend. Wat ons betreft moet het kabinet opnieuw beginnen.”
‘Zzp’ers mogen heel veel opdrachten niet meer uitvoeren’
Volgens de koepel van zelfstandigenorganisaties schiet de wet zijn doel ‘ver voorbij’. “De wet biedt geen extra duidelijkheid vooraf en raakt zelfstandig ondernemers rechtstreeks in hun bestaansrecht”, zegt VZN-voorzitter Cristel van de Ven. “De vrijheid van ondernemerschap wordt hen ontnomen.”
De wet houdt te weinig rekening met ondernemerschap van de persoon
De voornaamste kritiek van VZN is dat het inbeddingscriterium draait om elementen van een arbeidsovereenkomst. Dat biedt volgens de belangenorganisatie onvoldoende ruimte voor ondernemerschap. “Volgens deze nieuwe regels mogen zzp’ers straks heel veel opdrachten niet meer uitvoeren”, legt Van de Ven uit. “Verder houdt de wet te weinig rekening met ondernemerschap van de persoon. Voor zover ondernemerscriteria wel een rol spelen, worden ze beoordeeld binnen de opdracht. Dat is een gemiste kans op echte duidelijkheid.”
Wel het rechtsvermoeden, niet de drie criteria
VZN is wel positief over het rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst bij een laag uurtarief. “Dit is een effectieve aanpak van schijnzelfstandigheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt,” zegt Van de Ven. “Daarom roepen we de politiek op alleen dit onderdeel van de wet in te voeren en de rest ervan te verwerpen. Deze wet gaat in de huidige opzet niet werken.”
VZN heeft een lijst gemaakt van tien punten waarom de wet geen goed idee is.
Tien inhoudelijke redenen om te stoppen met deze conceptwet
- Deze wet biedt geen duidelijkheid vooraf
- Deze wet druist in tegen het Europees recht op vrijheid van ondernemerschap
- Deze wet jaagt mensen hun sector en beroep uit, in plaats van een arbeidsovereenkomst in
- De wet lost een publiekrechtelijke uitdaging op via het privaatrecht. Dat is onwenselijk en onnodig, want de Belastingdienst kan nu al op basis van het Handboek Loonheffing een oordeel vellen op basis van inbedding in de organisatie.
- Het rechtsvermoeden van werknemerschap is op zichzelf al een goede manier om schijnzelfstandigheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt aan te pakken.
- Deze wet leidt af van het echte probleem, namelijk dat ons huidige sociale zekerheidsstelsel aan grondige vernieuwing toe is. Het is dus een schijnoplossing.
- Met het inbeddingscriterium bepaalt de overheid voor bedrijven wat hun kernactiviteit is.
- Deze wet leidt eerder tot veel meer tijdelijke contracten, dan tot meer vaste dienstverbanden.
- Deze wet dwingt zelfstandigen te werken via bemiddelaars en uitzendbureaus en ontneemt hen zo de regie op hun eigen bestaanszekerheid.
- Deze wet laat zien dat deze overheid met de rug naar de realiteit toe staat. De arbeidsmarkt ontwikkelt zich richting de toekomst, en niet terug naar het verleden.
Controversieel of niet?
De internetconsultatie loopt vijf weken. Indien het kabinet daarna vast houdt aan dit plan volgt een normaal gesproken behandeling in de Tweede Kamer. Of dat ook daadwerkelijk gebeurt hangt af van de kamer zelf. Mogelijk wordt dit wetsvoorstel als controversieel gezien. Dan mag het demissionaire kabinet er niet aan verder werken. De Tweede Kamer kan dat nog doen, want dit onderwerp is nog niet besproken.