Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid besloot in 2014 om de derde week van november aan te wijzen als Week van de Werkstress, omdat dit – naar verluidt – één van de drukste weken van het jaar is. In november is zowat iedereen aan het werk.
Cristel van de Ven – Vereniging Zelfstandigen Nederland
Vakanties zijn achter de rug. Jaarplannen moeten worden gerealiseerd. Dat leidt tot hoge taakeisen en strakke deadlines. Een flinke portie druilerig rotweer met bijbehorende files en spitsdrukte in de trein, doet de rest.
Maar, behalve Week van de Werkstress is het deze week óók de laatste week voor de verkiezingen. En ik kan me voorstellen dat dit stress oplevert voor de lijsttrekkers van politieke partijen. Met agenda’s die van de vroege ochtend tot de late avond tjokvol staan met afspraken om te flyeren, debatteren, handen te schudden, bedrijven te bezoeken, op de foto te gaan en filmpjes te maken, is er weinig ruimte voor ontspanning en reflectie. Er moeten kiezers gevonden, verleid en overtuigd worden. Hard werken dus. Niet dat je van hard werken per definitie stress krijgt, maar er staat voor politieke partijen momenteel veel op het spel. Wie verovert de harten van de kiezers? Wie bemenst na 22 november het Torentje? Nog een week en we weten het.
Wat mij opvalt is dat werkstress en andersoortige arbeidsmarktvraagstukken volstrekt niet aan bod komen in de huidige verkiezingscampagne. Die gaat over wonen, migratie en klimaat, over de zorg en bestaanszekerheid. Maar dus niet over de arbeidsmarkt, hooguit over de hoogte van het minimumloon en dat werken weer moet lonen. En dat is gek, én zorgwekkend, zo concludeerde onlangs ook SER-voorzitter Kim Putters tijdens een lezing.
Dat ben ik met hem eens. Want alle plannen die we met elkaar in dit land willen realiseren zullen toch écht bedacht, uitgewerkt en grotendeels uitgevoerd moeten worden door … mensen. Mensen die samen leren en presteren, en die hun schouders ergens onder zetten om doelen te bereiken. Mensen die willen en kunnen werken, en niet ziek thuis zitten. Maar die mensen, zo blijkt voor het 10 e (!) jaar op rij, hebben dus last van alsmaar toenemende werkstress. Maar liefst 1,6 miljoen mensen rapporteren momenteel burn-out klachten. Da’s weer 300.000 mensen meer dan vorig jaar. Gaat lekker zo. Maar niet heus.
Het cijfer 1,6 miljoen komt je misschien bekend voor. Het is namelijk ook het aantal zelfstandigen in Nederland, aldus het CBS. Maar deze 1,6 miljoen zelfstandigen overlappen nauwelijks met de 1,6 miljoen mensen met burn-out klachten. Want zzp’ers rapporteren aanzienlijk minder werkstress dan werknemers. Maar 5% van de zelfstandigen heeft naar eigen zeggen stressvol werk, tegenover 18% van de werknemers.
Wat kunnen we leren van deze verschillen? Waarom zijn zelfstandigen meer tevreden over hun werk en verzuimen ze minder? (Ik doe een gok; het ligt aan de autonomie). Hoe moderniseren we onze arbeidsmarkt zodat we met z’n allen weer lekker kunnen werken?
En hoe zorgen we dat zelfstandigen kunnen blijven ondernemen, nu én straks, om zo op hun eigen, flexibele wijze met hun kennis en werkkracht kunnen bijdragen aan onze economie en maatschappij? Dat zijn onderwerpen waar het wat mij betreft in deze verkiezingstijd veel meer over zou moeten gaan. Toch blijft het op dit punt oorverdovend stil. En het is zoeken met een loep naar de zzp-standpunten van politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s.
Terwijl zelfstandigen toch een groeiende groep vormen binnen het electoraat. Een gemiste kans? Ik vind van wel!
