PvdA en GroenLinks willen af van situaties waarin zzp’ers worden ingehuurd voor ‘gewone werkzaamheden’ binnen een organisatie. Alleen wanneer bijzondere kennis nodig is en het werk niet behoort tot de gewone werkzaamheden van een organisaties, kan gebruik worden gemaakt van de diensten van een zzp’er. Voor werk dat lastig te voorspellen is of dat ontstaat door ziekte, kan een werkgever uitzendkrachten inhuren. Voor de rest is een vast contract de norm. Nuluren- en oproepkrachten moeten worden afgeschaft.

In hun gezamenlijke verkiezingsprogramma ‘Samen naar een hoopvolle toekomst’, sluiten de partijen zo aan bij het ‘drie rijbanen-advies’ van de Commissie Borstlap. Het voorstel, dat een flinke impact zal hebben op de zzp-markt, gaat een stuk verder dan de huidige voorstellen van het zittend kabinet.  

Kwaliteit van werk 

Meer dan andere politieke partijen, gaat de combinatie PvdA/GL in zijn verkiezingsprogramma flink in op de arbeidsmarkt. “Kwaliteitsvol werk behelst meer dan een goede beloning, een zeker contract en veilige arbeidsomstandigheden. De kwaliteit van werk gaat juist ook om de inhoud van het werk en de mate van ervaren autonomie en zeggenschap. Tijdelijke oproepkrachten, flexwerkers en zzp’ers verdienen bescherming en mogelijkheden om zich te verenigen. Mensen die lekker in hun vel zitten en zich gewaardeerd voelen, kunnen veranderingen aan.”  

De WW-premies voor werkgevers die veel van tijdelijk werk gebruikmaken, moeten omhoog. Zo moet het voor werkgevers financieel aantrekkelijker gemaakt worden om mensen vaste contracten aan te bieden, in plaats van gebruik te maken van zzp’ers en uitzendkrachten. 

De partijen willen een Persoonlijk Ontwikkel Budget invoeren en een verhoging van het minimumloon naar 16 euro per uur voor iedereen boven de achttien. 

In elke regio moet een “Huis van de Arbeid” komen waar “mensen online en fysiek terechtkunnen met al hun vragen over werk, loopbaan, scholing, laaggeletterdheid, begeleiding naar werk en het ontwikkelingsbudget. Ook werkgevers kunnen terecht bij het Huis voor gratis advies over goed werkgeverschap, duurzame inzetbaarheid en het begeleiden van mensen met een beperking.“ 

Regels voor zzp’ers

De partij van lijsttrekker Frans Timmermans komt ook met het plan voor een ‘collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioen voor alle werkenden’. De (verplichte) arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers moet bestaan uit ‘een betaalbare premie’ en een ‘eerlijke bijdrage van de opdrachtgever’. Naast deze arbeidsongeschiktheidsverzekering wordt ook pensioenopbouw verplicht voor zelfstandigen. ‘Alle werkenden – tot een bepaald inkomen – gaan voortaan verplicht vanaf dag één pensioen opbouwen.’

Er moeten ook sectorale minimumtarieven voor zzp’ers komen ‘die minimaal gelijk zijn aan de volledige kosten van een werknemer in loondienst’.  

De partij wil bovendien strenger gaan handhaven op schijnconstructies en het ‘werknemer-tenzij-principe’ invoeren; ‘iemand is in principe een werknemer en heeft recht op sociale zekerheid, tenzij wordt aangetoond dat iemand werkt als zelfstandig ondernemer’. De SER en het kabinet willen deze aanpak ook, maar uitsluitend bij een tarief van onder de 32,25 per uur. 

Handhaving moet wat PvdA/GL betreft ‘risicogestuurd’ gaan, ‘door eerst te kijken naar sectoren zoals de maaltijd- en pakketbezorging’. 

Zzp’ers in de zorg en publieke sector

PvdA/GL heeft voor de publieke sector nog een aantal aanvullende plannen. De toename van zzp’ers in de publieke sector ‘holt de solidariteit – waar de organisaties op draaien – uit, verlaagt de solidariteit binnen organisaties, drijft de kosten op en verhoogt de werkdruk voor collega’s die wel in loondienst blijven werken”, zo lezen we. 

De partij wil dat de overheid zelf het voorbeeld gaat geven en wenst ‘weer mensen zelf in dienst te nemen in plaats van diensten te outsourcen’. Het aanbieden van vaste contracten moet worden gestimuleerd door het verlengen van de looptijd van aanbestedingen en subsidies. 

In de zorg willen de partijen het aantal zzp’ers terugdringen door een maximum in te gaan stellen voor het aantal zzp’ers dat een zorginstelling mag inhuren. Medisch specialisten moeten vast in loondienst.  

De reikwijdte van de WNT, de Balkenende-norm, willen de partijen uitbreiden naar “alle overheidsfunctionarissen.” De WNT norm – die ook geldt voor interimmers – geldt nu alleen voor topfuncties en niet voor professionals of experts. 

Uitzenden en arbeidsmigratie

De partijen willen de duur van de ‘meest onzekere periodes in uitzendwerk, de zogeheten fases’, inkorten. “De duur van fase A moet van  78 naar 26 weken”. De duur van fase B gaat van van drie naar twee jaar. In de huidige uitzend-CAO is fase A overigens al teruggebracht naar 52 weken. PvdA/GL wil het ook ‘onmogelijk maken dat een uitzendkracht voor onbepaalde tijd (fase C) bij eenzelfde inlener aan de slag gaat.’ 

De partijen zien ‘geen plek meer voor ondernemingen die alleen maar winstgevend kunnen zijn door buitenlandse werknemers uit te buiten.’  Door seizoenswerk wettelijk af te schaffen, komen arbeidsmigranten onder het gewone arbeidsrecht te vallen.