Het kabinet wil dat zelfstandigen over een paar jaar een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) afsluiten. Hiermee wil het kabinet voorkomen dat zelfstandigen die ernstig ziek worden of een zwaar ongeval krijgen, een beroep moeten doen op de bijstand. Voor zelfstandigen met een BV geldt de verplichting niet, maar als het aan Tweede Kamerlid Senna Maatoug (GroenLinks) ligt, komt er uiteindelijk een aov voor alle werkenden.
Dat zegt Maatoug in ZiPtalk, de podcast van ZiPconomy, waarin ze spreekt over een verzekering ‘voor de gehele kring van werkenden’. “Ik vind dat we in het politieke debat de contractvorm te belangrijk maken. De kern van sociale zekerheid is dat iedereen meedoet, ook mensen die dat misschien niet willen. Ik zie de aov voor zzp’ers dus als tussenstap naar een verzekering voor iedereen. Dat laatste is politiek nog niet haalbaar, het eerste wel.”
AAW
Maatoug verwijst terug naar de AAW, de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet, de volksverzekering tegen arbeidsongeschiktheid, waarop in beginsel iedereen in Nederland een beroep kon doen.
“We vergeten het vaak, maar we hebben in Nederland heel lang een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zelfstandigen gehad. De premies waren enorm laag. Waarom die zo laag waren? Omdat iedereen mee betaalde. Werknemers en alle vormen van zelfstandigen. De hele kring was verzekerd. Toen de AAW werd afgeschaft was de Raad van State al heel kritisch, ‘je levert solidariteit in’, aldus de Raad.”
De AAW is in 1998 afgeschaft, daarna kwam er een aparte regeling voor zelfstandigen, de WAZ, die in 2004 weer werd stopgezet.
Bij de beoordeling van de inrichting van een aparte regeling voor zelfstandigen nu, wil Maatoug meenemen of daarna de vervolgstap gemaakt kan worden: “Maak je je het makkelijk om daarna de stap te zetten naar een algemene arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden?”
Premie betaalbaar houden
“Elke discussie rond zelfstandigen begint met de vraag welke dingen je gezamenlijk moet regelen en in welke dingen ondernemers vrij zijn. Ik ben daar heel duidelijk in. Hoe meer mensen er meedoen, des te betaalbaarder het wordt. Maar het is ook voor de zelfstandigen belangrijk dat ze een uitkering hebben om op terug te vallen. Ik zie op LinkedIn steeds vaker inzamelacties voor zelfstandigen die niet verzekerd zijn voor ziekte en waarbij dan iets heftigs gebeurt. Bijvoorbeeld dat iemand ongeneeslijk ziek blijkt te zijn en geen vangnet heeft. Dat is heftig en ik hoor dat steeds vaker.”
Om de premie betaalbaar te houden kijkt Maatoug ook naar de afbouw van de zelfstandigenaftrek en het geld dat daardoor vrij komt. “Ik vind het niet erg als we als Rijksoverheid de premie een beetje drukken om zekerheid te geven in de eerste fase.”
Debat
Op 30 mei en 1 juni praat Minister Van Gennip en de Tweede Kamer verder over de kabinetsplannen voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. De regeling zal niet voor 2027 beschikbaar zijn.
Meer over hoe die plannen er uitzien, wat het kost en welke uitkering er tegenover staat lees je in dit artikel.
Lees ook:
- Hans Borstlap: “Aparte aov voor zelfstandigen, begin er niet aan”
- Van Gennip in gesprek met zzp’ers: Houd rekening met de verschillen onder zelfstandigen
- Verplichte AOV voor zelfstandigen: een nieuwe toeslagenaffaire?
Beluister de podcast met Senna Maatoug op Spotify, met meer over haar visie op de aov, haar zorgen over de uitvoerbaarheid en hoe ze aankijkt tegen het bredere politieke debat over de arbeidsmarkt. Of bekijk de opname op YouTube.
