In het verkiezingsprogramma van NSC staat een ambitieus plan voor de hervorming van de arbeidsmarkt. Kandidaat kamerlid Tjebbe van Oostenbruggen: “Wij zijn fan van Borstlap.” Hij waarschuwt dat ook zijn partij pijnlijke keuzes gaat maken voor meer solidariteit. Zo wil NSC een verspoeling van het ontslagrecht en scherper onderscheid tussen zzp’ers en werknemers.
“We gaan werken aan een eerlijke, inclusieve en sociale arbeidsmarkt. Dat is namelijk de snelste en beste weg naar bestaanszekerheid”, zegt Van Oostenbruggen, arbeidsmarktexpert en kandidaat Tweede Kamerlid voor Nieuw Sociaal Contract (NSC).
Lijsttrekker Pieter Omtzigt presenteerde dinsdag het langverwachte verkiezingsprogramma van zijn nieuwe partij. Een nieuw bestuur en bestaanszekerheid staan centraal en de arbeidsmarkt speelt een belangrijke rol. Van Oostenbruggen schreef het hoofdstuk over werk. Hij is arbeidsmarktdeskundige en vooral bekend als oud-directeur van MSP-dienstverlener Brainnet.
Rapport Borstlap is een goede basis voor een nieuw sociaal contract tussen werkgevers, werknemers en zelfstandigen
“De vraag hoe we tot een eerlijke, inclusieve en sociale arbeidsmarkt kunnen komen houdt me al jaren bezig”, vertelt Van Oostenbruggen. “Toen ik daar met Pieter Omtzigt over sprak, klikte het meteen tussen ons. Ik ben fan van de plannen van de Commissie Borstlap, hij ook.”
Het advies van de Commissie Regulering van Werk onder leiding van Hans Borstlap is dan ook het uitgangspunt van het verkiezingsprogramma als het gaat over de arbeidsmarkt. Waarom zijn jullie fan?
“De arbeidsmarkt is al jaren uit balans ondanks talloze wetswijzigingen. We zijn niet klaar voor de toekomst. De commissie Borstlap heeft allerlei onderzoeken bijeengebracht en een plan gemaakt om te komen tot meer bestaanszekerheid voor iedereen. Dat is precies wat wij willen. Het is een goede basis voor een nieuw sociaal contract tussen werkgevers, werknemers en zelfstandigen.”
Versoepel het ontslagrecht, de vaste baan weer de norm
Wat houden de plannen in?
“In het rapport staat in grote lijnen hoe we de arbeidsmarkt wendbaar, duidelijk, weerbaar en wederkerig kunnen maken. Borstlap adviseert een overzichtelijke basis van drie ‘rijbanen’. Ten eerste vaste dienst, dat moet weer de norm worden. Een vast contract moet zowel werknemers als werkgevers zekerheid bieden. Daarom versoepelen we ook het ontslagrecht en brengen we de loondoorbetaling bij ziekte in principe terug naar één jaar.
“De tweede rijbaan is uitzenden bij piek en ziek. Als een werkgever plotselinge drukte of ziekteverlof moet opvangen, kan hij een uitzendkracht inhuren. Dat kan dus voor even, niet jarenlang.
“Ten derde zijn er de zzp’ers: experts die hun kennis als ondernemer beschikbaar stellen aan de maatschappij. Er moet een heel scherpe scheidslijn komen tussen werken in loondienst en zzp. De fiscale en sociale behandeling van werknemers, uitzendkrachten en zelfstandigen maken we eerlijker, zodat uitzendkrachten en zelfstandigen niet met werknemers concurreren op arbeidsvoorwaarden en prijs.”
Een bekende slogan uit het rapport van Borstlap is ‘flex minder flex, vast minder vast’. Hoe geven jullie daar invulling aan?
“We willen het op allerlei manieren aantrekkelijker maken voor werkgevers om mensen in vaste dienst te nemen. Zo willen we de administratieve lasten voor mkb’ers verkleinen en de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte inkorten naar één jaar. In die periode moet een werkgever zijn werknemer helpen re-integreren. Doet hij dat niet, dan kan het UWV een jaar langer loondoorbetaling opleggen.
“Werkgevers en werknemers worden samen verantwoordelijk voor bijscholing en ‘van werk naar werk’-trajecten bij ontslag. We willen de transitievergoeding echt inzetten voor duurzame inzetbaarheid door die te storten in het persoonlijk ontwikkelbudget van werkenden.”
Er is meer lef en visie nodig om te hervormen
Geldt zo’n persoonlijk ontwikkelbudget ook voor zelfstandig ondernemers?
“Ja, iedereen die werkt moet de mogelijkheid krijgen zichzelf om- of bij te scholen. Ook dat is een advies uit het rapport van Borstlap. Concreet willen we dat je straks naar een ‘loopbaanwinkel’ kunt gaan om een leerpad te volgen voor de top 10-functies met een groot personeelstekort. Kies je voor één van de leerpaden, dan wordt je sollicitatieplicht in de WW opgeschort.”
Op welke manieren verschillen jullie plannen met het vorige kabinetsbeleid?
“Cherrypicking is uit den boze, schreef Borstlap in zijn rapport. Toch is selectief winkelen uit het rapport precies wat het kabinet tot nu toe heeft gedaan. Is een partij het niet eens met een maatregel? Dan verdwijnt die uit de plannen. Volgens mij is er meer lef en visie nodig om te hervormen. Wij willen dat doen op basis van dit gezaghebbende onderzoek van Borstlap.
“De maatschappij zijn we samen. Daar horen solidariteit en compromissen bij. Vakbonden zijn het er bijvoorbeeld niet mee eens dat vast minder vast wordt, maar tegelijkertijd willen ze van het vaste contract weer de norm maken en flex terugdringen. Uitzendbureaus zijn het waarschijnlijk niet eens met strengere regels voor uitzenden en een deel van de zzp’ers zal het oneens zijn met hoe we onderscheid maken tussen werknemer- en ondernemerschap. We moeten allemaal water bij de wijn doen.”
Wetsvoorstel VBAR is niet duidelijk genoeg
Demissionair minister Karien van Gennip (CDA) bracht onlangs het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) in internetconsultatie. Er is veel discussie over deze wet om het onderscheid tussen werken met zzp’ers en werknemers te verduidelijken. Wat is de mening van NSC?
“Het voorstel VBAR bestaat uit twee delen: criteria en een rechtsvermoeden. Helaas zijn de criteria in het wetsvoorstel VBAR nog niet duidelijk genoeg. Maar we zijn wel enthousiast over het rechtsvermoeden van werknemerschap bij een laag uurtarief. Dat houdt in dat iemand die werkt voor minder dan 32,24 euro per uur, in principe werknemer is. Dat is een goed begin, maar niet genoeg.”
Op welke manier willen jullie onderscheid maken tussen werknemers en zzp’ers?
“Je kunt meer duidelijkheid scheppen door ook zo’n rechtsvermoeden in te stellen wat betreft duur en omvang. Als iemand langer dan 1-2 jaar minstens 20-28 uur per week ergens werkt, dan is die persoon in loondienst. Tenzij de werkgever kan bewijzen dat het niet zo is. Dit is een heldere regel en daardoor goed te handhaven. Als onderscheid maken kan met tarief, dan kan het ook met duur en omvang.”
AOV zzp een heel slecht idee
Het kabinet probeert ook nu al fiscale en socialezekerheidsverschillen tussen werkenden te verkleinen. Wat vinden jullie van de speciale arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen?
“Een heel slecht idee. Wij staan voor bestaanszekerheid en solidariteit, dus de voorwaarden en kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering moeten voor iedereen gelijk zijn. Wij maken ons dus hard voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden.”
