Zzp’ers horen bij werkend Nederland van nu. Zelf kunnen bepalen hoe je werkt, voor wie je werkt, wanneer je werkt, dat is voor veel Nederlanders een hele logische manier van werken. De structuur van de economie en de stand van de technologie maken het ook makkelijk om als zelfstandige te werken. Nederland kent bijvoorbeeld een sterke en groeiende creatieve industrie; uit de aard van de zaak werken daarin veel mensen als zelfstandige. Met een laptop en internetverbinding kan je al een bedrijf in de dienstverlening beginnen. Kortom: zzp’ers horen erbij.
Ons sociale zekerheidsstelsel is echter nog niet berekend op het grote aantal zzp’ers. Dat is de grote uitdaging voor de komende jaren: dat het sociale zekerheidsstelsel er ook weer is voor de zzp’ers.
Naar betere onderhandelingspositie zzp
PvdA vindt dat zzp’ers in vrijheid moeten kunnen ondernemen zoals ze willen. De PvdA ziet ook dat er grote verschillen tussen zzp’ers zijn, zij die zelf hun tarieven kunnen bepalen en goed van hun werk kunnen leven, en zzp’ers die voor zeer lage tarieven moeten werken. We zien dat veel zzp’ers niet worden opgevangen als ze even pech hebben, of in de hevige concurrentiestrijd kopje onder gaan. Niets doen aan de positie van de zzp’er en alles door henzelf laten regelen, betekent ook dat we veel zelfstandigen aan hun lot overlaten. Niet alleen is dit nadelig voor de zelfstandigen, maar dit heeft ook gevolgen voor ons sociaal stelsel. De samenleving draait immers op voor de kosten als een zzp’er beroep moet doen op bijstand, omdat de zelfstandige arbeidsongeschikt is of zonder werk is komen te zitten. Daarom moeten een paar zaken beter geregeld worden: betere tarieven, meer samenwerking, meer sociale zekerheid, tegengaan van schijnconstructies.
Veel zelfstandigen hebben te maken met een zwakke onderhandelingspositie tegenover opdrachtgevers over tarieven. Nu is er vaak een moordende concurrentie om het laagste tarief. Veel zzp’ers zijn daardoor niet in staat om geld opzij te zetten voor hun pensioen of eventuele arbeidsongeschiktheid, en een deel van zelfstandigen is zelfs afhankelijk van toeslagen om rond te komen. Bij tegenslag komen deze zelfstandigen hierdoor in de problemen. Daarom wil de PvdA de mededingingswet aanpassen voor zzp’ers, zodat zij afspraken kunnen maken over de hoogte van hun tarieven. Zzp’ers moeten samen een vuist kunnen maken tegen opdrachtgevers die de tarieven laten kelderen, en niet door de mededingingswet worden tegengehouden.
Sociale zekerheid
PvdA wil dat ook zzp’ers sociale zekerheid krijgen door toegang tot collectieve verzekeringen. In de praktijk zien we dat twee derde van de zzp’ers zich niet verzekert tegen arbeidsongeschiktheid, deels vanwege hun lage tarieven en deels door te hoge particuliere verzekeringspremies. Met een collectieve verzekering wordt de premie lager en wordt er niemand uitgesloten vanwege gezondheidsproblemen, hogere leeftijd of beroepsgroep. PvdA wil dat zelfstandigen zich weer collectief betaalbaar moeten kunnen verzekeren voor pech, ziekte en arbeidsongeschiktheid.
Zzp’ers moeten vooral de ruimte krijgen om te blijven ondernemen, te innoveren en zichzelf te ontwikkelen. Daarom wil de PvdA dat het goedkoper en makkelijker wordt om in jezelf te investeren met extra scholing. In een kenniseconomie moeten juist zzp’ers kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen, of de beste worden in hun vak.
Aanpak schijnconstructies
Zzp’ers die door omstandigheid of door een voormalig werkgever gedwongen worden in werk dat, behalve dat ze geen sociale zekerheid hebben, nauwelijks te onderscheiden is van loonarbeid, zijn er ook. Van dat soort constructies wordt niemand beter, de ondernemende zzp’er niet, de gedwongen zzp’er niet en de werknemer niet. Met de wet aanpak schijnconstructies pakken we schijnzelfstandigheid aan.
Een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers, zodat ze bij arbeidsongeschiktheid niet direct hun huis hoeven te verkopen of een beroep moeten doen op de bijstand. Met een collectieve verzekering wordt de premie lager en is het niet meer mogelijk om zzp’ers met een gezondheidsprobleem of hogere leeftijd uit te sluiten of absurd hoge premie te vragen. Ook vinden we dat zzp’ers kunnen bijdragen aan ons collectieve pensioenstelsel, met een bijdrage tot aan de sociale premiegrens.
Verkiezingsprogramma PvdA 2017
- Minimumloon: Wij willen bereiken dat iedere werkende een inkomen krijgt om van te leven. Daarom krijgen ook zzp’ers die een opdracht voor anderen uitvoeren de bescherming van het minimumloon, inclusief compensatie voor sociale verzekeringen.
- We willen aanpassing van de (Europese) mededingingsregels zodat zzp’ers collectieve tariefafspraken mogen maken.
- We verbieden aanbestedingen onder het niveau van het minimumloon.
- Aannamebonus: De startersaftrek willen wij stapsgewijs omzetten in een aannamebonus. Huidige starters gaan er niet op achteruit en het wordt aantrekkelijker voor bedrijven om mensen in dienst te nemen in plaats van in te huren.
- Arbeidsongeschiktheid: We willen zzp’ers de bescherming bieden tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. Er komt daarom een basisverzekering voor alle zzp’ers op basis van onderlinge solidariteit.
- Pensioen: Wij handhaven de collectiviteit in het pensioenstelsel. Alle mensen met werk sparen mee, we beleggen samen en delen de risico’s samen. Dat is de beste garantie voor een zo hoog mogelijk rendement en zo hoog mogelijk pensioen. Ook zzp’ers verdienen een goed pensioen; zij gaan pensioen opbouwen tot de sociale premiegrens. Individuele pensioenpotjes tasten de waarde van de totale belegging aan en zijn dus onverstandig.
(foto: Mark Hoogeveen)
